batı azerbaycan (eyalet) ne demek?

Batı Azerbaycan Eyaleti (Farsça: استان آذربایجان غربی, okunuşu: Ostan-e Āzarbāijān-e Gharbī), İran'ın 31 eyaletinden birisidir. Ülkenin kuzeybatısında bulunan eyaletin batısında Türkiye ve Irak, kuzeyinde Nahçıvan, doğusunda Doğu Azerbaycan ile Zencan, güneyinde ise Kürdistan Eyaleti bulunur.

Eyaletin yüzölçümü 39.487 km² (Urmiye Gölü ile birlikte 43.660 km²), 2006 yılı nüfusu 3.015.361, idare merkezi ise Urmiye şehridir.

Eyalette yer alan önemli şehirler: Urmiye, Hoy, Miyanduab, Bukan,Mahabad, Salmas, Maku, Nakade, Piranşehr, Serdeşt, Şahindej, Takab, Uşnu Siyahçeşme va Şot şehirleridir.

Tarihi

Azerbaycan hanlıklarından Urmiye Hanlığı'na 1797 yılına kadar başkentlik yapmıştır.

Etnik yapı

Eyaletin nüfusu ağırlıklı olarak Azeriler'den¹²³, kısmen Kürtler'den oluşur.

Eyalet genelinde Azerice ve Kürtçe, en büyük şehri olan Urmiye'de ise ilave olarak Farsça, Ermenice ve Yeni Arami dili konuşulmaktadır. Eyalette az sayıda ülkenin diğer bölgelerinden gelen göçmenler de yaşamaktadır. Halkın çoğunluğu ağırlıklı olarak İslam dinine mensuptur. Diğer azınlık dinleri Hristiyanlık ve Yahudiliktir. Bölgede tarihi kilise kalıntıları bulunur.

Coğrafya ve iklim

Batı Azerbaycan, ülkenin geneliyle karşılaştırılırsa dağlık bir yapıya sahiptir. Bunun yanında tarıma elverişli büyük ovalarıda vardır (örneğin, kuzeydeki Çaldıran Ovası). Ayrıca Urmiye Gölü kıyısında bulunması nedeniyle oldukça ilgi çekici yaban hayatı ve doğa manzaralarına sahiptir.

Batı Azerbaycan, Urmiye Gölü kıyısında olması nedeniyle ılıman bir iklime sahip olsa da, yükseltisinin fazla olması -özellikle güney bölgesinde- ve kuzeyden gelen soğuk hava akımları nedeniyle oldukça soğuk kışlar geçirir. Yazları ise ılık geçer. Eyalet içindeki ortalama sıcaklıklar şu şekildedir: 9.4 °C (Piranşehr), 11.6 °C (Mahabad), 9.8 °C (Urmiye), 10.8 °C (Hoy). Eyalet içinde, Temmuz ayı en yüksek sıcaklık 34 °C iken, Ocak ayı en düşük sıcaklık –16 °C derece olarak ölçülmüştür. Yazları 4 °C,kışları 15 °C 'ye varan sıcaklık farkları oluşur.

İdari yapı

Batı Azerbaycan Eyaleti (ostan), kendi içinde 17 şehristan ve 38 bahşa ayrılmıştır. Eyaletin bu alt idari yapısı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Sıra	Şehristan Adı	Nüfusu	Yönetim merkezi	Bağlı bahşlar
1	Bukan şehristanı	202.637	Bukan	<small>Merkezî</small> • <small>Simine</small>
2	Çaypara şehristanı	42.225	Karaziyadin	<small>Merkezî</small> • <small>Hacılar</small>
3	Çaldıran şehristanı	44.572	Çaldıran	<small>Merkezî</small> • <small>Deşteki</small>
4	Hoy şehristanı	365.573	Hoy	<small>Merkezî</small> • <small>Evoğlu</small> • <small>Kotur</small> • <small>Sefaiye</small>
5	Mahabad şehristanı	197.441	Mahabad	<small>Merkezî</small> • <small>Halifan</small>
6	Maku şehristanı	174.578	Maku	<small>Merkezî</small> • <small>Bazergan</small>
7	Miyanduab şehristanı	245.153	Miyanduab	<small>Merkezî</small> • <small>Barık</small> • <small>Merhametabad</small>
8	Nekede şehristanı	117.831	Nekede	<small>Merkezî</small> • <small>Muhammedyar</small>
9	Uşnu şehristanı	63.798	Uşnu	<small>Merkezî</small> • <small>Nalus</small>
10	Piranşehr şehristanı	107.677	Piranşehr	<small>Merkezî</small> • <small>Lacan</small>
11	Poldeşt şehristanı	38.586	Poldeşt	Merkezî • Aras
12	Salmas şehristanı	180.708	Salmas	<small>Merkezî</small> • <small>Kuhsar</small>
13	Serdeşt şehristanı	104.146	Serdeşt	<small>Merkezî</small> • <small>Vezine</small>
14	Şahindej şehristanı	89.356	Şahindej	<small>Merkezî</small> • <small>Keşaverz</small>
15	Şot şehristanı	51.476	Şot	Merkezî • Kara Koyun
16	Takab şehristanı	81.395	Takab	<small>Merkezî</small> • <small>Tahtı Süleyman</small>
17	Urmiye şehristanı	856.914	Urmiye	<small>Merkezî</small> • <small>Enzel</small> • <small>Silvana</small> • <small>Sumay-e Beradust</small> • <small>Nazlı</small>